SEV Connect - Sayı 13

G L O B A L YA T I R I M 42 CONNECT 13 bildiğimiz anjiyo iğnesine gereksinimi ortadan kaldırıyor. Para kazanırken, büyük bir hayati riski bertaraf ediyor. Bir diğer yatırımımız Plenty, Amerika’nın lider indoor vertical farming firması ve hem üretiyor hem de meyve ve sebzedeki israfı önlüyor. Zipline yatırımımız, drone’larla kan, serum ve aşı ulaştırıyor. Diğerleri de bu paralelde yatırımlar. Burada bir parantez açmak isterim. Bir firma kâr edip elde ettiği kârı okul, yurt gibi yerlere verirse bu çok güzel ve örnek bir davranıştır. Ancak bu olay özünde bağıştır. Bizim ilgi duyduğumuz firmalarsa hem operasyonları nezdinde hem de ürünlerinin içinde bir fayda teması taşıyan firmalardır. Hâlâ var mı bilmiyorum ama bir zamanlar Türkiye’de cezaevlerinde halı yaparlardı. Hatta bu halıda tamamen organik yün, iplik ve boya kullanırlardı. İşte hem yapılışı hem de ürünü bir “impact” taşıyan bir çalışma. Yalnız bağışla “impact” konusu apayrı konulardır, buna dikkat etmek gerekir. Bunların dışında aktiflerden aklıma gelen, Harvard’dan spinoff Emulate Bio – organs on chips yapıyor, Oxbotica Oxford’dan spinoff, self driving araba ve iş makinaları teknolojisi üretiyor, Carbon var 3D printing alanında lider ve ThougtSpot yeni nesil analytics alanında lider. Biz hep alanında en iyi ve teknolojileriyle rakiplerine ara açmış firmaları hedefliyoruz. Venture Science’daki yatırım tezimizin sonuçlarına bakacak olursak, yedi yılda yaptığımız 30 civarı yatırımın beşi IPO yaptı, 11’i unicorn, yani değeri 1 milyar doların üzerinde; ikisi decacorn, yani değeri 10 milyar doların üzerinde. Bugüne kadar toplam 9 exit event (çıkış) oldu, üç yatırımımızı da write-off ettik. Geç olsa da Türkiye’den çıkan milyar dolarlık unicorn girişimlerin sayısı artıyor. Dünyayı yakından tanıyan bir yatırımcı olarak, Türkiye daha fazla unicorn çıkarabilir mi? Yakın gelecekte sizin Türkiye’de yatırımlarınız olabilir mi? Türkiye’de iki yatırımımız oldu, ikisinden de kârlı exit (çıkış) ettik. Biz, masamıza ulaşan veya bizim hedeflediğimiz yatırımların tümüne “deal flow” deriz. Her ne kadar benim yaşadığım Silikon Vadisi bölgesinden yoğun bir deal flow’umuz olsa da dünyanın diğer bölgelerindeki yatırımları da değerlendiririz. Türkiye’de buna dâhil tabii ki. Bizim baktığımız her yatırım kendine münhasır özelliklere sahiptir. Yani her birisi bir diğerinden farklıdır. O yüzden Türkiye’den de karşımıza çıkacak bir yatırım fırsatını yine diğer fırsatlarıyla aynı mercekten bakmak suretiyle değerlendirmeye alırız. ABD ve dünyadaki yatırım ve girişim ortamı ne durumda, yakın gelecekte Z kuşağı etkisinin ve pandeminin, radikal değişikliklere yol açması bekleniyor mu? Az önce de anlattığım gibi, bence Z kuşağı olsun, daha genç kuşaklar olsun öncelikle dünyamıza zarar veren firma ve fikirlerden kaçınmaktalar ki, bu çok ümit verici bir konu. 80’li 90’lı yılların “Zengin olalım da olduktan sonra nasıl oldun diye kimse sormaz” anlayışı artık bitti. Her konu, sosyal medyada apaçık konuşulur halde. Yeni nesli ben çok beğeniyorum ve kendilerine çok güveniyorum. Lise dönemi girişimcilik için nasıl bir dönem, girişimcilik öğretilip, geliştirilebilir mi? Lise dönemi, insanların fiziki olarak büyüdüğü çok güzel ve özel yıllardır. Bu yıllarda daha çok pozitif ve keyif veren aktivitelerin öne çıkmasını tavsiye ederim. Spor mesela çok önemli… Genç kardeşlerim bu yılları pozitif aktivitelerle geçirir ve buna paralel farklı konularda kendilerini geliştirirlerse, para kazanma zamanı geldiğinde psikolojik olarak sağlam bir altyapı kurmuş olurlar. Bence lise yıllarında girişimciliğe biraz ‘oyun’ gözüyle bakmalı ve keyifle yaparken kâra, zarara, hatalara gülerek yaklaşmalı. Bu yaklaşım daha sonra ‘tezleri test etme’ haline dönüşür ki, girişimcilikte objektif olarak bakma ve test etme belki de en önemli konudur. İlla girişimci olmak şart değil mutlu bir hayat için. Akademisyen olmak da güzel mesela. Ayrıca bugün hem ülkemizde hem dünyada çok kaliteli yeni nesil firmalar var. Buralarda da çalışabilirler. Yurt dışı konusuna gelecek olursam, herkesin biraz da kendini tanıyıp kendi yapısına göre bir yol çizmesini tavsiye ederim. Her kardeşime Amerika’ya gel demem doğru olmaz, çünkü tabiri caizse ‘gurbet’ kolay bir şey değil. Biraz maceraperest bir yapıda olmak lazım. Bazı mezunları ABD'de yatırım yapmaya ikna ettiğiniz duyduk... İlgilenenlere neler söylemek istersiniz? Biz yatırımlara, ortak yatırım modeliyle bakıyoruz. Şu anda fon raise (artışı) etmiyoruz, deal by deal çalışıyoruz. Bu ortak yatırımlar, sadece bizim yakından tanıdığımız yatırımcılara açık, yani genel anlamda halka açık değil. Zaten yatırımlarımızda alabildiğimiz ve verebildiğimiz tahsisler sınırlı. Burada bizim yatırımlarımız özel yatırım sınıfı kategorisinde olduğu için isim vermek de özlük hakları esası ile doğru olmaz. TAC-SEV Ailemdeki tüm yatırımcı mezunlarımızla tanışıp, yatırımları paylaşmaktan onur duyarım. Bana oguz@ venture-science.com adresinden ulaşabilirler. Bu vesileyle tüm mezunlarımızı ve kardeşlerimizi, San Francisco – Silicon Vadisi bölgesine misafirim olarak davet ediyorum, herkesi sevgi ve hasretle kucaklıyorum.