SEV Connect - Kış 2021

26 CONNECT KIŞ Portreler mezunu abim yetişti: Doç. Dr. Giray Velioğlu (TAC’67) yönetimindeki Yapı Kredi Emeklilik, projenin ilk 3 yıllık sponsorluğunu üstlendi ve projeye hayat verdi. Japonya’ya ilk ziyaretimden üç gün önce, lise öğrencileriyle ilgili bir olay yaşamıştım; Sualtı Arkeoloji Enstitüsünde gezdirdiğim elli iki öğrenci, sorguladığımda Ertuğrul Firkateyni'nin tarihini bilmediklerini belirtmişlerdi. Bu beni o kadar üzmedi; daha önce de belirttiğim üzere, bu, gençlerin suçu değildi. Bu, onlara tarihimizi, kültürümüzü aktaramayan sistemimizin ayıbıydı. Osaka Havalimanına inişimde, yanımda getirdiğim dalış malzemeleri, gümrük görevlisinin hâliyle dikkatini çekti. Biraz sert bir ifadeyle “Ne bunlar, niye Japonya’ya geldiniz?” diye sorduğunda, “Türkiye’den geliyorum, bizim Kushimoto’da batan bir gemimiz var, onun için” demeyi bitiremeden biraz heyecan, biraz saygıyla, “Aaa, Ertuğrul için mi geldiniz? Hoş geldiniz” demesini hâlâ anımsıyorum. Hatta daha sonra çay ikram edip sohbet ederken, “Japonya biz Türklerden vize istemeyen nadir ülkelerden” dememi bitirmeden, biraz da latifeyle, “Elimizden gelse biz her Türk’e davetiye çıkarırız” demesini takiben, Japonya’da geçirdiğim 15 yılda Japonya’ya ve Japon halkına âşık olmamı en güzel şekilde açıklar diye düşünüyorum. Gelelim Ertuğrul Firkateyni kazısına... Batık alanı Kushimoto’nun Oshima Adası sahiline çok yakın; 130 metre. Geminin kalıntıları oldukça sığ bir yerde. 78 metrelik gemiden sağlam kalan bölüm yok gibi; Ertuğrul’un kayalara çarptığı 16 Eylül 1890’da parçalanmasının yanı sıra, bu konumda etkili olan tayfun da 130 konuda gençlere yönelik konferanslar, yayınlar, çocuklar için kitaplar hazırlayarak çalışmaya devam ediyorum. Bu çalışmayla ilgili ileriye dönük planlarınız nedir? Covid 19 pandemisi, başlangıcından beri etkinliklerimiz asgari seviyeye indirdi. Japonya’ya giriş çıkış kısıtlamalarından ve diğer tedbirlerden dolayı Kushimoto’da yürüttüğümüz kazı ve konservasyon çalışmaları durdu. Oshima Adası'ndaki Ertuğrul Firkateyni Müzesi açık, ama haliyle ziyaretçi sayısı oldukça düştü. Elbette bugünler geçecek ve Ertuğrul Firkateyni projelerine kaldığımız yerden devam edeceğiz. Su altı kazısına devam etmek için sabırsızlanıyorum. Biraz da tedirginim; son kazı esnasında önemli buluntulara ulaşıp, zamanımız yetmediğinden gelecek mevsime kadar ara vermiştik. Pandemi dolayısıyla bu ara uzadı ve bu eserlerin bir an önce çıkarılması lazım. Elbette önümdeki en büyük zorluk, bu etkinliğe destek bulabilmek. Bana asıl heyecan veren etkinliğimiz “Mobil Ertuğrul Laboratuvarı”. Daha önce de bahsetmiştim, üç ana hedefimden biri, Ertuğrul Firkateyni etkinlikleriyle gençlere ulaşabilmek. Bu sebeple Kushimoto’daki Ertuğrul Araştırma Merkezini Japon gençlerine tanıtıyor ve orada eğitim çalışmaları yapıyoruz. Fakat Kushimoto’nun konumu nedeniyle okulların bizi ziyarete gelmesi zor oluyor, ancak yakın mesafede olan okullar gelebiliyor. Daha fazla öğrenciye ulaşmak, Ertuğrul Firkateyni heyecanını paylaşabilmek için birkaç yıl önce Mobil Ertuğrul Laboratuvarı projesini yıldır âdeta yok etmiş koskoca gemiyi. Buna rağmen, 2007 yılından beri süren kazılarda 8 bin 330 kalıntı çıkardık. Kocaman bakır yemek kazanından küçük çivilere, yüzer kiloluk balast demirlerinden subay ve gemicilere ait giyim kuşammalzemelerine 8 bin 330 anı. Bir noktayı vurgulamak isterim; bu çalışma, Türkiye’de gerçekleştirdiğimiz, tarihimize ışık tutan arkeolojik kazılardan farklı. Türkiye’deki kazılarda araştırılan gemilerin en yenisi, 11. yüzyıldan, Uluburun batığı. Bu kazılar o dönemlere ışık tutuyor. Onlara nazaran Ertuğrul Firkateyni çok yeni. 19. yüzyılda Taşkızak Tersanesinde yapılmış. Elimizde o dönemin gemi inşası, teknolojisi, yaşam konularında geniş bilgimiz var. Peki, Ertuğrul Fırkateyni kazısıyla amacınız neydi, hedeflerinize ulaşabildiniz mı? Üç önemli hedefi sıralayabilirim. İlki, Japonya günümüzde Türkiye ile dost olan nadir ülkelerden. Ana hedeflerimden biri bu dost ülkeyle ilişkilerimizi, tarihi ve kültürel etkinlikle daha da pekiştirip güçlendirmekti. Mutluyum, çünkü Japon medyasındaki 800’ün üstündeki haber ve televizyon programıyla bu etkinliği geniş şekilde duyurabiliyorum. İkinci hedefimse, ülkemizle Japonya arasındaki dostluk bağlarını kuvvetlendirmek için uygunluğu tartışılır bir gemiyle 10 bin kilometre öteye giden, görevlerini başarıyla tamamlayan ve bu görev uğruna şehit olan 550 denizcimizin anısını canlı tutmak. Son olaraksa, Ertuğrul Firkateyni çalışmalarını mümkün olduğu kadar çocuklarla, gençlerle paylaşmak, onlara deniz tarihimizi tanıtıp sevdirmek. Bu TUFAN TURANLI, 2007 YILINDAN BU YANA YÜRÜTTÜĞÜ SU ALTI KAZI ÇALIŞMALARI SONUCUNDA, ERTUĞRUL FIRKATEYNI'NDEN 8 BIN 330 KALINTI ÇIKARMAYI BAŞARDIKLARINI BELIRTIYOR. Tufan Turanlı'nın, Ertuğrul Firkateyni'ne ilişkin sadece kazı değil, belgesel ve kitap çalışmaları da var.